Honing is honing. Althans, dat zou je denken wanneer je een potje koopt. Maar er lijkt ook gesjoemeld te worden. Hoe gezond is honing dan nog?
Honing is een natuurproduct, gemaakt door bijen. Om honing te produceren, hebben bijen nectar nodig die ze uit bloemen verzamelen. Tijdens hun vluchten en bezoeken aan bloemen slaan ze de nectar op in een speciale maag, de honingzak genoemd. Enzymen in het speeksel van bijen beginnen al in de honingzak met het omzetten van meervoudige suikers uit de nectar naar enkelvoudige suikers in de honing.
Wanneer een bij voldoende nectar heeft verzameld, keert ze terug naar de korf of het nest. Daar geeft ze de nectar door aan werkbijen. Deze bijen geven de nectar onderling door, waarbij opnieuw speeksel met enzymen wordt toegevoegd om de suikers verder om te zetten. Vervolgens wordt de honing in de raten van de korf of het nest opgeslagen. De honing dikt in en wordt door de bijen afgedekt met een waslaagje, waardoor ze hun eigen voedselvoorraad creëren. Een imker kan een deel van deze honing oogsten en verkopen, mits hij voldoende honing voor de bijen achterlaat.
Als je op je budget let, koop je waarschijnlijk honing in de supermarkt en sla je de imker over. Het prijsverschil is immers aanzienlijk. Terwijl je in de supermarkt een potje honing voor nog geen 3 euro kunt vinden, betaal je bij de imker al gauw het dubbele of meer. De vraag is echter of je in de supermarkt wel echte honing koopt…
De Keuringsdienst van Waarde liet voor een uitzending 15 potjes honing testen in een Duits laboratorium. Wat bleek? Slechts 4 van de 15 onderzochte potjes bevatte pure honing. De andere 11 potjes waren deels gevuld met toegevoegde suikers, zoals suikerstroop. Een groot deel van de honing in Nederlandse supermarkten bevat Chinese suikerstroop, waardoor deze ‘nephoning’ relatief goedkoop kan worden aangeboden. De Keuringsdienst zegt op haar website: ‘Over het algemeen geldt dat hoe dichter je de honing bij de bron koopt en hoe meer je ervoor betaalt, des te zekerder je kunt zijn van de echtheid en kwaliteit van de honing.’
Honing lijkt gezonder, maar het is eigenlijk gewoon suiker. Honing staat ook niet in de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Vergeleken met gewone kristalsuiker bevat honing iets meer water, wat resulteert in ongeveer 20 procent minder calorieën. Uit het onderzoek van de Keuringsdienst van Waarde blijkt niet hoeveel toegevoegde suikers er zitten in de ‘honing’ die is aangelengd met Chinese suikerstroop, wat het moeilijk maakt om iets over de voedingswaarde van deze ‘nephoning’ te zeggen.
Echte honing bevat kleine hoeveelheden spoorelementen, mineralen, vitamines en eiwitten, maar deze hoeveelheden zijn te gering om een significante bijdrage te leveren aan je dagelijkse behoefte aan deze voedingsstoffen. Wat voedingswaarde betreft, maakt het dus niet veel verschil of je iets zoet met honing of met suiker.
Maar echte honing lijkt iets voor je te kunnen betekenen als je hooikoorts hebt. Honing die rechtstreeks bij de imker wordt gekocht, is honing die dicht bij de bron wordt verkregen. Buiten het feit dat de kwaliteit waarschijnlijk beter is dan die van honing uit de supermarkt, heeft honing van de imker nog een voordeel. Dit geldt vooral als je honing koopt van een imker uit jouw omgeving. De bijen hebben voornamelijk bloemen in jouw woonomgeving bezocht, waardoor de honing pollen (stuifmeel) bevat waarop je allergisch kunt reageren als je last hebt van hooikoorts. Door een klein beetje van dat stuifmeel via je mond binnen te krijgen, kun je je immuunsysteem trainen. Mogelijk kunnen hierdoor je hooikoortsklachten wat afnemen.
Je oma deed het waarschijnlijk al: een lepel honing bij keelklachten. Het verzacht een pijnlijke keel, maar honing versnelt het herstel niet. De Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) heeft geen gezondheidsclaims over het eten van honing goedgekeurd. Daarom zul je op een potje honing niet zien staan ‘helpt bij verkoudheid’. Honing kan wel tijdelijk een droge of schrale keel verzachten.
Honing kan sporen van een bacterie bevatten waar baby’s jonger dan 1 jaar gevoelig voor zijn. Geef kinderen tot 1 jaar daarom geen honing. Bij zeer jonge kinderen is de darmflora nog niet volledig ontwikkeld. Hierdoor kunnen sporen van de Clostridium botulinum-bacterie in de darmen van baby’s uitgroeien tot bacteriën. De Clostridium botulinum-bacterie produceert toxines die schadelijk zijn voor het zenuwstelsel. Als een baby besmette honing krijgt, kan de ziekte na enkele dagen ontstaan, maar al eerder kunnen symptomen zoals verstopping, aanhoudend huilen, sloomheid en verminderde eetlust optreden. Raadpleeg dan de huisarts.
Het is goed om te beseffen dat honing een mooi natuurproduct is, maar juist daardoor sporen van deze bacterie kan bevatten. Gelukkig zijn maar weinig potjes honing besmet, maar het is beter geen risico te nemen met baby’s. Bij kinderen ouder dan 1 jaar is het geen probleem om honing te geven.
Wellicht rijst nu bij jou de vraag: wat is bakkershoning eigenlijk?
Bakkershoning is Nederlandse honing, die is verhit, met een kleine smaakafwijking ten opzichte van normale honing. Door het verhitten wordt de honing weer vloeibaar en zijn de aanwezige enzymen afgebroken. Daarom willen wij deze niet als ‘normale honing’ verkopen. Deze honing heeft naast de kenmerkende honingsmaak een wat licht zurig tintje.
Om deze reden is bakkershoning minder geschikt voor toepassingen als op brood, op de cracker en in je dessert, al zijn er wel mensen die dit juist lekker vinden. Deze honing is tevens verhit om eventuele wilde gistcellen te doden. Vanwege deze verwarming verkopen we de honing als bakkershoning, want tijdens het koken, bakken, brouwen of mede maken moet je de honing toch verhitten.
Honing voor bierbrouwen
Honingbier maken. Welke (fanatieke) bierbrouwer heeft dit nu niet op zijn lijstje staan? Het probleem is vaak: waar haal ik nu goeie honing vandaan voor het brouwen van mijn bier. Want uiteindelijk wil je dat jouw honingbier alleen maar goede de beste ingrediënten bevat! Want de lichtzure smaak maakt dat jouw honingbiertje een verrassend frisse afdronk heeft. Tenminste, als jij het brouwproces goed uitvoert natuurlijk.
Honing en gebak
Naast het maken van mede (honingbier) is bakkershoning goed te gebruiken in honinggebak bv. Baklava. Een beproeft recept is onderstaand walnoten/honingkoek:
Benodigdheden:
350 gram bloem
300 gram witte basterdsuiker
Snufje zout
1 zakje vanillesuiker
2 eetlepels citroensap
2 eieren
225 koude boter
100 gram walnoten
100 gram hazelnoten
2 flinke eetlepels vloeibare bakkerhoning
1/8 liter slagroom
